Blog

ŚWISTY I POMRUKI

Lechosław Herz, choć jest z zawodu aktorem teatralnym i filmowym, to jednak czytającej publiczności znany jest bardziej jako autor licznych książek na tematy krajoznawcze. Najwięcej pisywał o Mazowszu, ale w najnowszej książce ujawnił swoją długoletnią fascynację Tatrami i ich stałymi mieszkańcami. Spotkanie z autorem książki zatytułowanej "Świsty i pomruki" odbędzie się w sobotę 16 września o godzinie 17:00 w kinie Miejsce przy ulicy Orkana 2.

Książkę rozpoczyna opis jednego z najpiękniejszych tatrzańskich widoków – panoramy z Gęsiej Szyi. Autor wymienia kolejne widoczne szczyty i doliny, a każda z nich jest pretekstem do osobistego wspomnienia, anegdoty, historycznej opowieści, poetyckiego cytatu. Herz ogarnia osobistą pamięcią czas od 1938 roku po współczesność. Opowiada o Tatrach sprzed powstania parku narodowego, przypomina Zakopane lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych i odnosi się, czasem krytycznie, do współczesnego kształtu miasta.

Ale najważniejsze pozostają tatrzańskie zwierzęta i ich tytułowe świsty i pomruki. Poszczególne rozdziały poświęcone są najważniejszym mieszkańcom Tatr: świstakom, kozicom, niedźwiedziom, rysiom i wilkom. Ale Herz podgląda także jelenie na rykowisku, orły, pluszcze, płochacze i pomurniki. Pisze o nich ze swadą i czytelną emocją. A jego przewodnikami w świecie tatrzańskiej przyrody są miejscowi przyrodnicy związani z Tatrzańskim Parkiem Narodowym, którzy w Tatrach spędzili życie: Wojciech Gąsienica-Byrcyn, Franciszek Łukaszczyk, Andrzej Kapłon i inni.

Autor obficie cytuje starszą literaturę przedmiotu, wyłuskując z niej fragmenty ciekawe, anegdotyczne, czasem mało znane. Opowiada o zjawiskach dziś już historycznych – o dawnych tatrzańskich polowacach, o wypasie owiec i pierwszych regulacjach prawnych mających na celu ochronę przyrody. Książkę ilustrują archiwalne i współczesne czarno-białe zdjęcia Tatr i tatrzańskich zwierząt.

Marek Grocholski, redaktor naczelny kwartalnika „Tatry” tak napisał o tej książce: „Inteligenci warszawscy ukrywają się dzisiaj za parawanem ironii i szyderstwa” – pisze Lechosław Herz, wspominając swoją wizytę w zakopiańskim Muzeum Kornela Makuszyńskiego. I dalej stwierdza, że „słodycz i szlachetność” w pisarstwie „pana Kornela”, chociaż niemodne i dla wielu nieznośne, są mu jednak bliskie. „Świsty i pomruki” nie szydzą, nie skandalizują, nie łamią żadnego tabu. Prosta, szczera opowieść – trochę zabarwiona nostalgią – o górach, które autor kocha, i o dzikich zwierzętach, którymi jest zafascynowany. Aktor z zawodu, przyrodnik amator, przyznaje otwarcie: „nie wstydzę się tego wzruszenia, które towarzyszy wędrówce”. Skorzysta na tym wzruszeniu czytelnik. Spędzi kojące chwile w tatrzańskich ostępach. I może pomyśli, że świat jest piękny i wcale jeszcze nie zwariował."

Staranna redakcja pozwoliłaby na uniknięcie kilku pomyłek. Bo przecież Dolinka Kołowa nie leży w Dolinie Kieżmarskiej tylko w Jaworowej, po drugiej stronie grani. Schronisko w Dolinie Chochołowskiej należało do rodziny Blaszyńskich, a nie Błeszyńskich, a Wojciech Bukowski polował na niedźwiedzia na Bobrowcu, a nie Borowcu.

Ale mimo tych drobnych usterek, potoczysta, pełna miłości dla przyrody gawęda tatrzańska Lechosława Herza, jest godna polecenia jako znakomite wprowadzenie w świat tatrzańskiej przyrody. Przedstawia jej bogactwo i unikatowość, uczy jak się w niej i wobec niej zachować, pokazuje jak się nią autentycznie cieszyć. Nasz stosunek do przyrody jest jedną z miar naszego człowieczeństwa. Szczególnie dziś warto o tym pamiętać.

Lechosław Herz – urodzony w 1935 roku w Krakowie, Galicjusz od pół wieku mieszkający w Warszawie, popularyzator urody nizinnego Mazowsza wciąż wierny Tatrom, którym ofiarował sporą część młodości. Autor kilkuset artykułów i esejów, przewodników turystycznych oraz książek poświęconych przyrodzie i szeroko pojętemu krajoznawstwu, m.in. Puszcza Kampinoska, Mazowsze, Tatry i Podtatrze, Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, Klangor i fanfary. Opowieści z Mazowsza oraz Podróże po Mazowszu. Wieloletni członek Rady Naukowej Kampinoskiego Parku Narodowego i Regionalnej Rady Ochrony Środowiska, inicjator powołania Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, wnioskodawca utworzenia kilkunastu rezerwatów przyrody. Zaprojektował około dwóch tysięcy kilometrów szlaków znakowanych turystycznych, m.in. na terenach Parków Narodowych Kampinoskiego i Wigierskiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, odznakami Zasłużony Działacz Kultury i Zasłużony Działacz Turystyki, a także Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” przyznaną przez Ministra Środowiska.

Spotkanie odbędzie się w sobotę 16 września o godzinie 17:00 w kinie Miejsce przy ulicy Orkana 2 (z tyłu budynku kina Sokół, w przyziemiu, wejście od ulicy Orkana. Zapraszają: Burmistrz Miasta Zakopanego, Wydawnictwo Czarne, Muzeum Tatrzańskie oraz Fundacja "Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości." Wstęp wolny. Książka w promocyjnej cenie. Zapraszamy.

Lechosław Herz, Świsty i pomruki. Sceny tatrzańskie. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2017, 168 s.: il.; (SERIA ZAKOPIAŃSKA).

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Blog

ŚWISTY I POMRUKI

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Kolędowanie z "Krywaniem"

Szkolne urodziny w "Kmicicu"

Zobacz pozostałe galerie