Historyczny kac

We wtorek na facebookowym profilu wódki Żytnia Extra wstawiono zdjęcie z biegnącymi pięcioma dorosłymi trzymającymi za ręce i nogi szóstego mężczyznę. Na fotografii wstawiono napis: "KacVegas? Scenariusz pisany przez Żytnią" a obok dopisano:"Gdy wieczór kawalerski wymknie się spod kontroli. Wina Żytniej?".

Publikacja wywołała ogromne poruszenie bowiem fotografia przedstawiała dwudziestoośmioletniego Michała Adamowicza, który został postrzelony przez milicję podczas manifestacji "Solidarności" 31 sierpnia 1982 roku w Lubinie. Ciężko ranny  opozycjonista umiera później w szpitalu osieracając dwoje dzieci. Tego dnia zastrzeleni zostali także Andrzej Trajkowskii Mieczysław Poźniak, a kilkadziesiąt osób zostało rannych.

Wykorzystanie tego zdjęcia w reklamie wódki rozgrzało internautów do czerwoności. Większość komentarzy zawierała mocne i często niecenzuralne słowa. Producent wódki Żytniej przeprosił za zaistniałą sytuację obarczając za nią wynajętą agencję Project z Torunia, która także wystosowała przeprosiny i zapewniła, że publikacja zdjęcia nie była przejawem braku szacunku dla ofiar zbrodni lubińskiej, ale wynikła z "zaniedbań w aspekcie kontroli i weryfikacji publikowanych treści”. Otwarte pozostaje pytanie, dlaczego profesjonalna agencja nie sprawdziła, co faktycznie przedstawia ta fotografia i nie zwróciła się do jej autora o zgodę na wykorzystanie w reklamie. Krzysztof Raczkowiak, który wykonał to zdjęcie oświadczył, że nigdy nie wyraziłby zgody na publikację w takim kontekście. 

Ta prezentacja wywołała kaca zupełnie innego typu. Wiele osób w szczególności młodych usłyszało o tej tragedii po raz pierwszy w swoim życiu i to w kontekście reklamy wódki. W polskich szkołach nauka historii jest postawiona na głowie, a młodzież w zdecydowanej większości o historii współczesnej nie ma zielonego pojęcia. Moim zdaniem jest to spowodowane fatalnym programem nauczania historii w polskich szkołach, który śladowo uczy naszą młodzież o historii współczesnej. W ostatnim czasie rozmawiałem z wieloma nauczycielami historii, którzy tłumaczyli mi, że kiedy przedstawiają uczniom szczegółowe fakty następujące po II Wojnie Światowej, właściwie robią to nielegalnie, bowiem program tego nie uwzględnia. Nie jest prawdą, że młodzież nie interesuje się historią Polski czy swojego regionu. Mogłem się o tym przekonać po spotkaniach z uczniami w podhalańskich szkołach, gdzie przedstawiałem nieznaną historię Podhala z II Wojny Światowej, a wielokrotnie dyskusje nawiązywały do lat późniejszych.  Mam nadzieję, że podobnie jest w całej Polsce i dlatego niezbędna jest zmiana programu nauczania historii uwzględniającej także czasy współczesne. Czy naprawdę trzeba tłumaczyć dlaczego ? Przy bramie zakopiańskiego cmentarza na Pęksowym Brzyzku znajduje się mój ulubiony cytat, którego autorstwo przypisuje się francuskiemu marszałkowi Ferdynandowi Fochowi:

 „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć tracą życie”.