2024-12-01 18:00:26

Związek Podhalan. Nowy Targ

Drżałam i tylko się modliłam. Obrazy wojennego dzieciństwa w pamięci mieszkańców Podhala

Reklama

Bolimy sie bardzo. Godali, ze tyk, co majom blond włosy i niebieskie ocy to wywiezom do Niemiec - relacjonowała po latach mieszkanka Podhala poddana nazistowskim rasowo-ludoznawczym badaniom.

A były to badania kompleksowe. Trzeba było rozebrać się, poddać szczegółowym pomiarom antropometrycznym i oględzinom medycznym, a w przypadku kobiet, również badaniom ginekologicznym. Sprawdzano kolor oczu, włosów, morfologię twarzoczaszki, odciski palców i wiele innych szczegółów. Wypełniano też ankietę przynależności rasowej i ankietę socjologiczną. Badanemu robiono serię zdjęć. 

O szczegółach tych długo nieujawnionych działań niemieckiego okupanta względem podhalańskiej ludności, a zwłaszcza względem mieszkańców Szaflar, w piątek 29 listopada opowiedziała członkom i sympatykom Związku Podhalan oddział w Nowym Targu dr hab. Stanisława Trebunia-Staszel. Spotkanie odbyło się w izbie regionalnej Miejskiego Centrum Kultury w Nowym Targu i dostarczyło słuchaczom wielu skrajnych emocji. - Zastanawialiśmy się z prezesem Wojciechem Groniem, jaki temat poruszyć na tych posiadach - stroju, obrzędów, a może dziedzictwa Karpat, jednak dygresja ciążyła nam w stronę mojego projektu badawczego z lat 2014-2016, dotyczącego niemieckiego Institut für Deutsche Ostarbeit, czyli jednostki prowadzącej badania rasowe i antropologiczne w wybranych miejscowościach Generalnej Guberni, zwłaszcza Podhala - przybliżyła etymologię tematu dr hab. Stanisława Trebunia-Staszel. 

Jak podkreślała, tytuł prezentacji "Drżałam... i tylko się modliłam. Obrazy wojennego dzieciństwa zachowane w pamięci mieszkańców Podhala" jest jej swoistego rodzaju hołdem złożonym tym jej rozmówcom, którzy w zderzeniu z tak ogromnym bestialstwem i złem byli jedynie dziećmi, a z drugiej strony w rozmowie z nią dzielili się wspomnieniami dotyczącymi życia i doświadczeń w czasie okupacji. - Nie chodzi o to, żeby teraz osądzać, czy w zderzeniu z okupantem należało wybrać postawę nastawioną na "zachowanie tkanki biologicznej", postawę wycofaną czy jawną i bohaterską walkę z najeźdźcą, chcę jednak zauważyć, że zdecydowana większość górali opowiedziała się przeciwko Goralenvolk - podkreślała.


"Zapomniane" archiwa

A Szaflary były jedyną miejscowością w całym Generalnym Gubernatorstwie, w której przeprowadzono prawdziwie kompleksową akcję badawczą. Zbadano wszystkich mieszkańców - począwszy od 2-letnich dzieci do 90-letnich starców. Trwało to ok. miesiąca. Badania przeprowadzono na plebanii. - Mierzyli nas, wypytywali o choroby rodzinne. Było kilka stanowisk. Przechodziło się od jednego do drugiego. Badali wszystko. Oczy, gardło, łącznie z owłosieniem. Zostawialiśmy także odciski palców. Niektórzy żartowali, że zaglądają do każdej dziurki. Inni czuli się urażeni. Mówili, że to profanacja plebanii - relacjonowała jedna z badanych. Wobec tak szeroko zakrojonej akcji mającej na celu "wycenę wartości" mieszkańców podbitych ziem, a w następstwie przeznaczenie "lepszych"  jednostek do germanizacji, a "gorszych" do eksterminacji, tym bardziej zastanawia więc fakt, że po zakończeniu II wojny światowej nikt o tych badaniach w Szaflarach nie mówił, że spuszczono na nie zasłonę milczenia. I może byłoby tak już do końca, gdyby nie przypadkowe ujawnienie w 1997 r. przez prof. Gretchen Schafft materiałów Sektion Rassen und Volkstumsforschung wywiezionych do USA wkrótce po zakończeniu II wojny i przekazanie całej tej kolekcji w 2008 r. do archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Przyszedł wtedy do mnie dyrektor archiwum prof. Krzysztof Stopka i powiedział: "musisz się tym zająć" - wyjaśniała Stanisława Trebunia-Staszel. Materiały, które otrzymała, zawierały aż 75 tys. stron i setki zdjęć, z czego aż jedna trzecia dotyczyła Podhala. Pokłosiem prowadzonych od 2009 r. badań i dotarcia do 30 z 70 jeszcze żyjących osób poddanych takim badaniom była opublikowana w 2019 r. praca habilitacyjna dr Stanisławy pt. "Lud zdolny do życia. Górale podhalańscy w oczach niemieckiego okupanta", która wielu rodzinom świadków tamtych czasów otworzyła oczy na takie czy inne zachowania ich rodziców i dziadków. - Pani Anna Gutt Marduła była dla mnie przewodniczką w tych badaniach. Otwierała mi drzwi do innych szaflarzańskich domów. Miała też odwagę publicznie opowiedzieć o mordzie swoich dziadków, stryjów i swojego taty, wymieniając z imienia i nazwiska konfidentów z Szaflar, biorących udział w  tym mordzie - podkreślała badaczka.

Musisz się modlić

Podczas piątkowych posiadów nowotarskiego oddziału Związku Podhalan prowadzącej je prelegentce towarzyszyło wyraźne wzruszenie. W toku swojego wywodu przytoczyła wypowiedzi pięciu osób - mieszkańców Szaflar, Kościeliska i Zakopanego. Każdą z tych wypowiedzi wypełniał lęk przed przyszłością, niezrozumienie tego, co się dzieje, zażenowanie, wstyd i wiele innych, trudnych emocji. Jej rozmówcy w swoich relacjach przywoływali też czas poprzedzający wybuch wojny. Mówili o niepokoju, znakach na niebie, przepowiedniach i różnych nietypowych zdarzeniach, tłumacząc sobie w ten sposób to, co z polityki przenikało do ich zwykłego życia. - Ludzie mówili, że coś będzie, bo znak na niebie był, czerwony jak krzyż lub miecz - opowiadała urodzona w 1933 r. mieszkanka Szaflar. Z kolei urodzona w 1932 r. pani Maria wspominała wielki głód i to, że w jej rodzinie brakowało chleba. Wspominała, że któregoś dni mama wzięła ją ze sobą do Krakowa, żeby się modliła. Wierzyła, że Matka Boża uratuje jej życie, gdy jej mała córeczka będzie się modlić. - Pamiętam, że szłyśmy do Słomnik, a ja nie mogłam dojść. Mama kupiła 11 chlebów. Mnie i te chleby podała przez okno do wagonu. "Módl się, dziecko, żeby mnie Niemcy nie złapali" - prosiła. Drżałam... i tylko się modliłam. - Czy mama wejdzie? - Czy mama wejdzie? I weszła! Suszyła potem ten chleb. Siekierą się go rąbało, bo taki był suchy... - opowiadała pani Maria. Trudnym do pojęcia dla kilkuletniej pani Stanisławy z Olczy było też to, co Niemcy zrobili jej tacie. Zabrali go na roboty. Wrócił, ale z odbitymi nerkami. - Kładli na kamienną ławę termofor i bili go bykowcami. Jeden z nich znał język polski i zrozumiał, że tata powiedział, że Polak ma dziesięć skór, i że dziewięć już zdjęli, to jeszcze dziesiątą muszą zdjąć - opowiadała. Po powrocie tata tak mocno spuchł, że nic nie mógł na siebie włożyć. W pamięci małej Stasi utkwiły też trzy momenty, w których jej mama płakała. Jeden - gdy szło o kenkarty, drugi - gdy ona i babcia musiały wić wianki na bramę powitalną dla Hansa Franka i trzeci - podczas tych niezrozumiałych i zawstydzających badań rasowych.

Musisz pamiętać

Wiele jeszcze innych, trudnych do pojęcia opowieści usłyszeli w ten wieczór uczestnicy posiadów Związku Podhalan. Jak choćby tę opowiedzianą przez 8-letnią wówczas dziewczynkę, która wracając z mamą od znajomych, była świadkiem bestialskiego i nieludzkiego zachowania dwóch hitlerowców. - Był 1940, może 1941 r. Na nowym cmentarzu w Zakopanem zobaczyłyśmy, jak matka i syn kopią sobie grób. Chłopiec nie mógł już kopać, to go tam bili. A potem jego i tę matkę zastrzelili. On jeszcze się ruszał, to go skopali do tego grobu - opowiadała. Inna, jeszcze bardziej przerażająca relacja, dotyczyła rodziny zamordowanych w Szaflarach Guttów-Mostowych. I tego, co przeżyły osierocone dzieci, zwłaszcza najstarsza dziewczynka. - Ta dziewczynka miała wtedy 11 lat, kiedy rano przyszedł do domu wójt Kamiński i powiedział jej tak: "Ubieroj kozuch i teroz pódzies ze mnom do drugiej chałupy, bo ty musis pamiętać!" - cytowała tę jej opowieść Stanisława Trebunia-Staszel. Dalsza relacja tej dziewczynki dotyczyła momentu przekroczenia progu i widoku zabitego taty, babci i dziadka leżącego z roztrzaskaną głową. Zapamiętała każdy szczegół tak bardzo, że do końca życia miała wszystko na oczach. 

Kończąc swój wykład, dr hab. Stanisława Trebunia-Staszel podkreślała, że towarzyszyły jej obawy przed podjęciem się tego zadania, ale jest wdzięczna i dumna, że to zrobiła. I choć do jej pytań początkowo ludzie podchodzili z dystansem i nieufnością, to ostatecznie nabierali zaufania. Były również takie przypadki, gdy w żadnym razie nie chcieli się wypowiadać. - To były bardzo trudne rozmowy, bo osoba, która opowiadała nam swoją historię, przeżywała ją raz jeszcze. Często wtedy pojawiał się płacz... Ale nawiązywała się też więź i zaufanie. Jestem przekonana, że gdyby wszyscy, którzy tamtych czasów doświadczyli, mogli nam coś powiedzieć, powiedzieliby: Zróbcie wszystko, żeby historia się nie powtórzyła - zakończyła swój wykład badaczka.

Obecnymi na prelekcji byli: ks. kapelan ZP Mieczysław Łukaszczyk, wiceburmistrz Waldemar Wojtaszek, Stanisław Apostoł z małżonką, członek honorowy ZP Mieczysław Olcoń, były prezes ZP Alojzy Lichosyt i inni. Oprawę muzyczną wydarzenia zapewnił zespół "Hyrni". W hołdzie wszystkim dzieciom tamtych czasów całe zgromadzenie odśpiewało poddaną przez Stanisława Apostoła pieśń pt. "Frasobliwy Chrystus" - autorstwa jego krewnej i współzałożycielki Konfederacji Tatrzańskiej Jadwigi Apostoł-Staniszewskiej.

Tekst i fot.: Krystyna Waniczek

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NAUKA
    BRANŻOWA SZKOŁA I STOPNIA CECHU RZEMIOSŁ RÓŻNYCH I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W ZAKOPANEM OGŁASZA NABÓR DO KLAS PIERWSZYCH O KIERUNKACH WIELOZAWODOWYCH NA ROK SZKOLNY 2025/2026, więcej na www.szkolacechowa.pl, ZAPRASZAMY !!! Tel. 18 20 68 501
  • NAUKA
    BRANŻOWA SZKOŁA I STOPNIA CECHU RZEMIOSŁ RÓŻNYCH I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W ZAKOPANEM OGŁASZA NABÓR DO KLAS PIERWSZYCH O KIERUNKACH WIELOZAWODOWYCH NA ROK SZKOLNY 2025/2026, więcej na www.szkolacechowa.pl, ZAPRASZAMY !!! Tel. 18 20 68 501
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    KROWA. 18 26 597 56.
  • SPRZEDAŻ | różne
    MLEKO. 18 26 597 56.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • USŁUGI | inne
    Zapraszamy do ZAKŁADU SZKLARSKIEGO ul.Kasprowicza 30f Zakopane (pl. składu AS). 668356633
    Tel.: 668356633
  • PRACA | dam
    PKL Horeca Sp. z o.o. jest Spółką wchodzącą w skład Grupy PKL, która oferuje całoroczny, kompleksowy zakres usług turystyczno-wypoczynkowych oraz posiada własną bazę noclegową i restauracyjną. Obecnie poszukujemy osoby na stanowisko: KOORDYNATOR ZESPOŁU DS. ROZLICZEŃ I ADMINISTRACJI. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Koordynacja pracy zespołu rozliczeniowego, - Kontrola poprawności dokumentacji magazynowej i sprzedażowej, - Zarządzanie procesem zamknięcia miesiąca oraz rozliczaniem inwentaryzacji gastronomicznych (niezgodności, wdrażanie usprawnień), - Nadzór nad obsługą administracyjną Spółki, obiegiem i ewidencjonowaniem dokumentów, - Nadzór administracyjny nad umowami kierowanymi do podpisu, kontrola poziomu realizacji zawartych umów, - Nadawanie uprawnień i zarządzanie rolami użytkowników w systemach magazynowo-sprzedażowych, - Administrowanie bazy systemowej w zakresie indeksów, receptur i pozycji sprzedażowych, - Opracowywanie procedur i instrukcji, prowadzenie wewnętrznej księgi standardów, - Ścisła współpraca w obrębie działu, oraz z klientem wewnętrznym i zewnętrznym, - Tworzenie zestawień, porównań i raportów na zlecenie przełożonego. DOŁĄCZ DO NAS! Aplikuj przez: https://www.pkl.pl/post/koordynator-ds-rozliczen-i-administracji.html
    WWW: https://www.pkl.pl/post/koordynator-ds-rozliczen-i-administracji.html
  • PRACA | dam
    Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
  • PRACA | dam
    Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
  • PRACA | dam
    POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
  • USŁUGI | budowlane
    HYDRAULIK - 660 404 104.
  • USŁUGI | budowlane
    PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
  • KUPNO
    Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
  • PRACA | dam
    Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
    Tel.: 500160574
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
    Tel.: 600
  • USŁUGI | budowlane
    CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-07-18 21:00 Dziecko porwane przez nurt Dunajca 2025-07-18 20:00 Nie żałuje, że została wójtem 1 2025-07-18 19:00 Policyjne święto na lotnisku 2025-07-18 19:00 Czarne chmury nad Giewontem, pogoda poprawi się w sobotę 1 2025-07-18 18:00 Grupa "Speed" w akcji, za szybką jazdę młody bardzo szybko stracił prawo jazdy 2 2025-07-18 17:04 Rodzinny duet na dobry początek Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej (WIDEO) 2025-07-18 16:45 Kolejny groźny wypadek w Rabce-Zarytem 2 2025-07-18 16:00 Nie żyje 8-latek poszkodowany we wczorajszym wypadku w Spytkowicach 2025-07-18 15:00 Oświata priorytetem dla miasta 3 2025-07-18 14:00 Kasa, która nie śmierdzi 2025-07-18 13:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 1 2025-07-18 12:30 Warsztaty taneczne dla gości i konkurs na Najpiękniejszy Warkocz 2025-07-18 12:00 Uszkodzony gazociąg na ulicy Smrekowej 1 2025-07-18 10:37 Śmiertelny wypadek na drodze krajowej 28 w Rabce -Zarytem 2025-07-18 10:00 Dziś otwarcie mostu na drodze powiatowej w Zakopanem 14 2025-07-18 09:30 Hasło - bezpieczny wypoczynek dzieci i młodzieży 2025-07-18 09:00 Dzień Rodzicielstwa Zastępczego 2025 - Święto Miłości i Wdzięczności 2025-07-18 08:00 Nowe przystanki autobusowe 2025-07-18 07:44 Wypadek quada w Chochołowie 1 2025-07-17 21:30 Strażacy w kościele na Harendzie 8 2025-07-17 21:00 Mały brylancik, piętnaście miesięcy pracy, ponad sto przyjętych uchwał (WIDEO) 12 2025-07-17 20:30 Święto Stroju Spiskiego w Zagrodzie Sołtysów 2025-07-17 20:00 Ukradł samochód, a był pijany i miał dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów 1 2025-07-17 19:32 W Gorcach trwają wakacyjne remonty na szlakach 2025-07-17 19:00 Ludzie i niedźwiedzie. Jak unikać konfliktów (WIDEO) 2 2025-07-17 18:29 Słuczki na podhalańskich drogach 1 2025-07-17 18:00 Nie ma możliwości odsunąć obwodnicę Spytkowic na południe od miejscowości 1 2025-07-17 16:48 Ciężarówka wepchnęła auto osobowe pod drugą ciężarówkę (WIDEO) 3 2025-07-17 15:18 Zderzenie osobówki z ciężarówką. Trwa reanimacja 2025-07-17 15:00 Rodzinne świętowanie w Piekielniku 2025-07-17 14:28 Zmiana godziny rozpoczęcia Turnieju Piłkarskiego o Puchar Poroniańskiego Lata 1 2025-07-17 14:00 Zakopiańscy policjanci zatrzymali osoby poszukiwane 3 2025-07-17 13:30 "Cudowne życie". Oda do wszystkich matek. Mamy dla Was bilety 2025-07-17 12:26 Kolizja dwóch aut na Ustupie w Zakopanem. Droga częściowo zablokowana 6 2025-07-17 12:00 Dziewięć godzin trwała nocna akcja TOPR. W góry poszło 23 ratowników 2025-07-17 11:30 Ogród osobliwości Pauli Solańskiej 2025-07-17 11:00 Fatum stadionowe 4 2025-07-17 10:30 Druhowie ze Szczawnicy powitali nowy wóz 2025-07-17 10:00 Latanie (nie)polityczne 1 2025-07-17 09:30 Kolumna informacyjna Muzeum Tatrzańskiego 2025-07-17 09:00 Pada, pada i będzie padać. W górach może padać śnieg 2025-07-17 08:00 Góral, garncarz, akrobata 2025-07-16 21:00 Zero tolerancji dla podrzucania śmieci, kolejny sprawca ukarany mandatem 11 2025-07-16 20:30 Początek sezonu artystycznego w Teatrze Witkacego 3 2025-07-16 20:15 Otwarty szlak w Dolinie Kościeliskiej 2025-07-16 20:00 Wakacyjna plaga pod Giewontem, nie ma dnia bez kradzieży sklepowych 9 2025-07-16 19:58 Kto zgubił tego sympatycznego, energicznego pieska? Oby nie trafił do schroniska 2025-07-16 19:30 Szybko poszło. Droga już otwarta 1 2025-07-16 19:18 Kto zna Pana Tomasza? Zgubił bluzę i coś jeszcze 1 2025-07-16 19:00 Władze Zakopanego apelują do mieszkańców o zabezpieczanie śmietników
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-18 23:27 1. Może wypadałoby zapytać mieszkańców. To oni chyba powinni mieć najwięcej do powiedzenia w kwestii czy nie żałują na kogo głosowali. Raczej żaden "władca" nie żałuje że dopchał się do żłoba. 2025-07-18 22:56 2. @prawda, czy ty czasem czytasz umowy jakie podpisujesz z bankiem czy chwilówkami? Jeśli bierzesz pożyczkę na 12 miesięcy i spłacasz regularnie według harmonogramu a po 6 miesiącach bank mówi ci że już nie musisz dalej płacić... to coś chyba było nie tak... chyba nie wzięłaś kalkulatora... i nie policzyłaś ile w sumie oddasz banksterom kapitału z odsetkami... chyba że bardzo lubisz pana akwizytora lub dyrektora banku... masz za dużo pieniędzy... i nie interesuje cię ile zapłacisz w ratach... Tak można by opisać postępowanie urzędników którzy DYSPONUJĄ NIESWOIMI PIENIĘDZMI. Płacą z naszych, moich, twoich, sąsiada, koleżanki... Czy ty wynajęłabyś ekipę do malowania mieszkania gdyby ci powiedzieli że będą malować dwa miesiące co zazwyczaj robią w tydzień? I że masz im płacić dniówki dopóki nie skończą bo mają inne roboty poumawiane i muszą najpierw tamte dokończyć a u ciebie będą łepki na sztukę żeby wyglądało że niby malują? Albo jesteś urzędnikiem na pensji starosty albo nigdy nie dysponowałaś budżetem gospodarstwa domowego. Dlatego wszystko ci jedno na ile cię okradną i jeszcze jesteś skłonna za to dziękować. 2025-07-18 22:48 3. Do niedawna właśnie większość w radzie miał bezradny Kowalczyk i spółka, 8 gniewnych :) więc nie zgodzę się z tym że są w mniejszości i muszą tanczyć jak burmistrz im zagra. Po prostu Zaryte od lat nie ma szczęści do radnych, poprzedniczka nic nie zdziałała i obecny jak widać nic nie wskórał. Mogę się tylko domyślać że za parę dni znowu będzie korekta w budżecie i te 600 tys zł zostanie przekazane na szpital tak jak to miało miejsce rok temu, tylko ja się pytam ile można tak manipulować społeczeństwem, obiecywać i nie dotrzymywać słowa, już czas wyciągnąć konsekwencje tego niedbalstwa ze strony urzędników, burmistrza, bezradnego i całej kliki która po prostu się nie zna na robocie i ich to przerasta. Jak by mieli chociaż odrobine honoru to podaliby się do dymisji!! 2025-07-18 22:11 4. Żegnaj Drogi Kolego.! Spotkałem Cię i poznałem kilka lat temu przy okazji wspólnie prowadzonej sprawy. Zostawiłeś wyłącznie dobre wspomnienia ! Byłeś bardzo profesjonalnym, kreatywnym , pomysłowym i pełnym inicjatywy prawnikiem i bardzo uprzejmym , miłym człowiekiem. Wielka szkoda, że odeszłeś i to tak niespodziewanie ! Spoczywaj w Pokoju ! 2025-07-18 21:51 5. Szanowna osobo nie jestem z Zarytego, bardzo ubolewam że tak się stało ale niestety cała kasa idzie na budowę Szpitala to jest priorytet dla Świdra ponieważ dla dobra wspólnego razem z hajdyłą gwarantowali sfinansowanie modernizacji burzenia czy budowy szpitala. A w Radzie jak się jest w mniejszości to można sobie pomachać palcem w bucie, Panie radny współczuję bo marnie widzę rozwój naszej gminy za waszej kadencji. 2025-07-18 20:39 6. To nie wielblad, to wszawica doskwiera. 2025-07-18 20:25 7. @puk puk. Ja zapewne z @borutoą pamiętam czasy kiedy paliło się drewnem w piecu a w CO koksem. Były towary, które taniały a nowości były droższe. Pamiętam również te czasy, gdy na naszych produktach z elektoniki zachodnie marki malowały swoje nazwy. Mało tego, nie wiedziliśmy co to kleszcz, wesz i pluskwa. Ale na Konfederację już ja też nie zagłosuję bo nic nowego młodzi ludzie nie wnoszą. "Dawniej młodzian w skurę odzian p...ę miał jak wieża", dzisiaj młodym trzeba "dopalaczy z zachętą" reklamowanych po godz. 23. Wybudowano 1000 szkół na 100lecia a teraz nie ma komu chociaż w tamtych czasach była dozwolona aborcja. @puk puk po głowie, może będziesz wiedział wczym tkwi problem ale to jest cieżkie na twoją głowę bo jesteście nie rozwojowi i dreptacie w miejscu jak małe dzieci gdy nasikają do bucików. 2025-07-18 20:23 8. @ Teodorslysz, to kto dał kasiorę? pis z fundusz sprawiedliwości? według ciebie kto powinien być burmistrzem braun czy gładkolicy? nie! oni według ciebie premierami, ministrami 2025-07-18 20:23 9. Jaki rower?????? Opona motocyklowa! 2025-07-18 19:40 10. Do Sebastian Jaworcarz: Ja rozumiem, że najlepiej aby policja wysyłała Panu codziennie sms gdzie i o której będą sprawdzać prędkość? Oczywiście wcześniej powinien stać przy drodze jakiś wielki pomarańczowy znak, że właśnie za 1 km będzie dokonywany pomiar - no jakby ktoś zapomniał o sms. A potem lamenty i szlochy, że jakiś 18 - latek jadąc prze wieś 130 wypadł z zakrętu i przejechał matkę z dzieckiem etc.
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama