2025-04-18 15:04:13

Orawa/Wielki Piątek

W Wielki Piątek wcześnie rano Orawianie obmywali się w potoku (WIDEO)

Reklama

W nocy z piątku na sobotę w orawskich chałupach była piękna tradycja robienia masła.

Obchody Świąt Wielkanocnych wiążą się z rozmaitymi obyczajami, tradycjami i obrzędami, które swe korzenie mają nie tylko w chrześcijaństwie, ale i w wierzeniach pogańskich. Zwyczaje ludowe miały na celu zapewnienie dobrego początku pracom polowym i zdrowiu ludzi.

W Lipnicy Wielkiej, położonej u południowych stóp Babiej Góry, zachowało się jeszcze wiele dawnych zwyczajów.

Obmywanie się zimną wodą

Na Orawie w Wielki Piątek wcześnie rano, zanim wzeszło słońce należało się umyć w potoku.

- Trzeba to było zrobić zanim pierwszy ptaszek zaśpiewał - mówi Robert Kowalczyk, regionalista z Lipnicy Wielkiej.

W niektórych gospodarstwach jeden z domowników szedł do rzeki z naczyniem i nabierał wodę, ale zgodnie z kierunkiem nurtu, nie pod prąd. Po powrocie wszyscy domownicy myli się w niej, odmawiając przy tym modlitwę: "Wodzicko cysta, omyłaś Pana Jezusa Krysta. Omywos brzyski, korzynie, omyjze mnie, grzysne stworzynie" albo "Bierym wode na prawom rynke, umywam sie ku Świyntymu Duchu. Na dół brudzie, ku mnie ludzie".

- Te wszystkie zwyczaje miały głębokie przesłanie, bo obmycie się w wodzie, to wyzwolenie się z grzechu. Woda miała w sobie duchową moc. Ta wielkopiątkowa woda niosła też siłę. A to dla ludzi na wiosnę było ważne, żeby mieli siłę gazdować - tłumaczy Robert Kowalczyk. - Jeszcze dziś znam takie rodziny, które wstają skoro świt i idą do potoku, aby się obmyć. Dużo ludzi myje się w domu. Ten zwyczaj na Orawie jeszcze żyje - przekonuje.

Kiedyś na Orawie był też taki zwyczaj, że w Wielki Piątek w potoku gospodarze myli konie. Na tym się nie kończyło, bo zabierali ze sobą wodę w wiadrze, aby na gazdówce obmyć wszystkie zwierzęta - krowy, owce, woły. A wszystko dlatego, że wielkopiątkowa woda dawała siłę, ale też odganiała zło, wszelkie uroki od zwierząt.

Masło na wszelkie dolegliwości

W nocy w Wielki Piątek kobiety robiły masło. Po dodaniu do niego ziół powstawało z tego lekarstwo na wszelkie choroby i dolegliwości. Takie masło przechowywały nawet przez cały rok.

- W nocy w Wielki Piątek, z piątku na sobotę, w orawskich chałupach była taka piękna tradycja robienia masła. Dziewczęta wraz z gospodynią ubrane na biało - w samych bluzkach i spodnikach - robiły tzw. masło wielkopiątkowe. Do tego masła były dodawane różne zioła dlatego było uzdrawiające i miało pomagać na wszelkie dolegliwości, choroby, boleści. Podczas robienia masła w chałupie była cisza, panował nieco magiczny nastrój. Kobiety przygotowywały go z wielki namaszczeniem - opowiada Karolina Kowalczyk z zespołu "Orawiacy".

Podcinanie grzyw i włosów

Z Wielkim Piątkiem związana była tradycja podcinania przez gazdów grzyw koniom, aby później pięknie im odrastały. - W tę noc mężczyznom i chłopcom też podcinano włosy, żeby dorodnie rosły i nie siwiały - przypomina dawny zwyczaj Karolina Kowalczyk.

jof

Dziękujemy zespołom "Orawianie" im. Heródka i "Orawiacy" z Lipnicy Wielkiej.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Wiosenna Szczawnica

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyi Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Otwarcie 31. Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Zimowych

Świat dorożek i powozów na Podhalu

Urodzinowy Chasior u Hasiora

WOŚP na Chotarzu w Kościelisku

Śleboda Józefa Koszarka w Okszy

Premierowa "Wdowa po sołtysie"

Kolędy i pastorałki w Miejskiej Galerii Sztuki

Noworoczne kolędowanie w Czerwony Dworze

Święto gwary w Białym Dunajcu

Cudnej mimozie - wstrętna pokrzywa, czyli duch Makuszyńskiego w Opolance

Halina Rząsa - dokumentalistka pra-ekologii

"Widziałam Joannę" Mariusza Koperskiego w Gwarno

Benefis Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam Tartak Gogolin ( województwo opolskie ) 1,870 ha Hala , Trak Bydgoski dolnonapędowy Wielopiła Trak taśmowy 2 wanny do impregnacji Ładowarka Furukawa i Komatsu Stacja benzynowa Kontenery mieszkalne Garaże Cena 5 200 000 zł tel.600832298.
PRACA | dam
Nowo otwarta restauracja na Krupówkach zatrudni na stałe OSOBĘ Z DOŚWIADCZENIEM W PRZYGOTOWYWANIU BURGERÓW I KEBABÓW. Proszę o wysłanie kontaktu na mail: niemcowna@o2.pl
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER INWALIDZKI ELEKTRYCZNY. 784 950 106.
PRACA | dam
Recepcjonista do obsługi apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie i atrakcyjne wynagrodzenie. Zainteresowanych prosimy o kontakt pod numerem 692 477 200 i przesłanie CV na adres m.koszarek@gorskagrupa.pl.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE POCIĄGOWE 9.500 zł/szt. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
STEMPLE BUDOWLANE 6 zł/szt. DESKI SZALUNKOWE 600 zł/kubik. WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
DOM Z PŁAZÓW CIOSANYCH 10x8m - do przeniesienia. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI Z OFLISEM na szałasy. 790 759 407.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
RESTAURACJA W KOŚCIELISKU ZATRUDNI: KUCHARZY, POMOCE KUCHENNE, KELNERÓW. 608 806 408
PRACA | dam
DORYWCZO - SPRZĄTANIE W KOŚCIELISKU. 608 806 408
PRACA | dam
KOŚCIELISKO - OSOBĘ DO OBSŁUGI IMPREZ: WESELA, KOMUNIE, CHRZCINY. 608 806 408
PRACA | dam
DO PRACY W PENSJONACIE W KOŚCIELISKU z możliwością zamieszkania. 608 806 408
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDEGO MERCEDESA SPRINTERA. 531 666 333.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA-KELNERKĘ W SYSTEMIE ZMIANOWYM (8 GODZINNYM). 512351742 ZAMOYSKIEGO 2 watra@zakopane-restauracje.pl
Tel.: 512351742
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni KIEROWCĘ. Dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię DOM do 100.000 zł. 500 221 028.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Owczarek podhalański. 501816189
Tel.: 501816189
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam LAS w Łopusznej. 18 28 560 60.
PRACA | dam
Wspólnota Mieszkaniowa INFINIUM - Aleje 3 Maja 5 w Zakopanem - POSZUKUJE FIRMY ŚWIADCZĄCEJ USŁUGI SPRZĄTANIA BUDYNKU (klatki schodowe, korytarze, itp.) ORAZ TERENU ZEWNĘTRZNEGO. Kontakt w sprawie zakresu do złożenia oferty tel. 889 18 91 54 - zarządca nieruchomości.
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni POKOJOWĄ - 666 37 83 57.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
PRACA | dam
Zatrudnię pracowników budowlanych, ekipy, podwykonawców. 601 508736.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.