Reklama

2022-08-09 10:00:00

Z archiwum

Majestatycznie stoi na straży

Reklama

Za pierwszy obiekt turystyczny na Babiej Górze można uznać drewniany schron, zbudowany w 1806 r. dla arcyksięcia Józefa Habsburga. Pierwszy szlak wytyczono w 1894 r.

Wprzewodniku Jana Reychmana z 1937 r. na temat Babiej Góry czytamy: „(...) Sam szczyt jest skalisty, zasłany głazami i obrywa się wspaniałymi, urwistymi stokami ku Pn; zwie się on Diablak; była niegdyś na nim kapliczka. Widok z Babiej Góry mało ma sobie równych w Karpatach Zachodnich... Do Babiej Góry przywiązanych jest wiele legend o zakopanych skarbach, zbójnikach, śpiących rycerzach itd.; sporo tu grot, piwnic, znaków poszukiwaczy skarbów...”. Rozwój turystyki babiogórskiej rozpoczął się na początku XIX w. i był związany głównie z naukowymi badaniami przyrodniczymi. Wtedy przyjeżdżali tu nie tylko naukowcy, ale również wysocy rangą urzędnicy i przedstawiciele instytucji państwowych. Pierwsza wzmianka o Babiej Górze znalazła się w publikacji Jana Długosza „Chronographia Regni Poloniae” z lat 1455-1480. Informacje o Królowej Beskidów odnaleziono w zielnikach z przełomu XV i XVI stulecia. Nieco później zaczęto nanosić ją - chociaż błędnie umiejscawianą - na mapy Polski. Za pierwszy obiekt turystyczny na szczycie Babiej Góry można uznać drewniany schron, który zbudowano w 1806 r. dla arcyksięcia Józefa Habsburga, palatyna Węgier, i kilkudziesięcioosobowego orszaku. Później schron służył innym wędrowcom. Jednym z pierwszych odkrywców Babiej Góry był Stanisław Staszic, który zawędrował tu konno od strony Orawy. Wiele ciekawych informacji o charakterze popularnonaukowym zamieścił w swoim dziele z 1815 r. „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski”. W XIX stuleciu Babią Górę odwiedzali: Ludwik Zejszner - geograf, geolog i ludoznawca, Ludwik Pietrusiński - publicysta i podróżnik, uważany za pierwszego polskiego turystę, Józef Łepkowski - profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także Maria Steczkowska, która jako pierwsza nazwała Babią Górę Królową Beskidów. W 1869 r. w „Tygodniku Ilustrowanym” ukazał się jej artykuł „Wycieczka na Babią Górę”, którą odbyła w 1855 r. Była to jej jedyna wyprawa w ten rejon. „Poważne czoło dumnie dźwiga w obłoki i z tej wysokości patrzy na kilkunastomilową przestrzeń ścielącą się u jej stóp, a ten majestatyczny widok, z którym co do rozległości nie mogą się mierzyć nawet widoki ze szczytów tatrzańskich, już stokrotnie wynagradza trudy niedalekiej podróży” - pisała Steczkowska. W 1860 r. ukazał się „Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin”, którego autorem był ks. Eugeniusz Janota.

Beskiden-Verein
Rozwój zorganizowanej turystyki rozpoczął się tu pod koniec XIX w. Dochodziło do rywalizacji między niemiecką organizacją turystyczną Beskidenverein, która weszła na ten teren jako pierwsza, i Towarzystwem Tatrzańskim. Powstawały znakowane szlaki i schroniska. Na szczycie Babiej Góry, pod Diablakiem, stanęło schronisko „Beskiden-Verein”. Jego historia sięga 1904 r., kiedy została ukończona budowa. Ten sam rok znajduje się na ozdobnej oprawie księgi meldunkowej. Uroczyste otwarcie odbyło się 11 czerwca 1905 r. Był to piętrowy obiekt, zbudowany na wysokości 1616 m n.p.m. z głazów piaskowca. Od strony południowo-zachodniej pozostawiono w murach wystające kamienie, z zamiarem dobudowania w przyszłości drugiej części schroniska. Parter stanowiło 5 pomieszczeń - magazyn, kuchnia, jadalnia oraz korytarz i ubikacja. Jadalnia połączona była z oszkloną werandą, z której roztaczał się widok na Tatry i Orawę. Na piętrze znajdowały się 4 pokoje noclegowe. W dwóch z nich stały piętrowe prycze, po 18 miejsc w pokoju. Pozostałe były 3-osobowe. Schronisko ogrzewano szamotowymi piecami. W Centralnym Ośrodku Turystyki Górskiej w Krakowie znajduje się książka meldunkowa ze schroniska „Beskiden-Verein”. Oprawna w ciemnobrązową skórę, ozdobiona napisami wykonanymi z metalu. Na pierwszej stronie widnieje odezwa do turystów w 3 językach - niemieckim, węgierskim i polskim. Czytamy w niej m.in.: „Wy wszyscy z bliska i z daleka, którzy stanęliście tu, na tym najwyższym szczycie Beskidów, bez wyjątku jakiej narodowości jesteście lub jakim mówicie językiem - wy wszyscy bądźcie serdecznie pozdrowieni i na pamiątkę we wspólnym interesie zapiszcie Wasze nazwisko do niniejszej księgi”. Podpisano: Sekcya Bielsko-Bialska Towarzystwa Beskidzkiego, Zielone Świątki 1905.

W księdze meldunkowej zachowały się autografy osób odwiedzających schronisko i Królową Beskidów w latach 1905-1922. Znajduje się tam ponad 10 tys. nazwisk, głównie niemieckich. Wśród nich na uwagę zasługuje wpis z 17 sierpnia 1905 r., złożony przez Kazimierza Sosnowskiego. Przebywał tam jeszcze przed wydaniem swojego pierwszego przewodnika po Beskidach Zachodnich. W schronisku 5 sierpnia 1907 r. zatrzymał się również Seweryn Udziela, twórca Muzeum Etnograficznego w Krakowie. W 1894 r. Niemiecki Związek Beskidowy jeszcze przed oddaniem do użytku schroniska „Beskiden-Verein” zamontował skrzynkę, w której umieścił książkę pamiątkową. Można w niej przeczytać wpisy turystów odwiedzających szczyt Babiej Góry. Trzy takie książki zostały ofiarowane Ośrodkowi Kultury Turystyki Górskiej na Markowych Szczawinach przez Oddział PTTK w Bielsku-Białej w 1966 r. W czerwcu 1937 r. schronisko „Beskiden-Verein” przeszło pod zarząd Lasów Państwowych i zmieniło nazwę na „Szczytowe Schronisko „Leśnik” na Babiej Górze”. Jego historia ostatecznie zakończyła się prawie 40 lat temu. Niszczejące ruiny rozebrano na polecenie dyrekcji Babiogórskiego Parku Narodowego w 1979 r.

Na Markowych Szczawinach
Na północnych stokach Babiej Góry było takie miejsce, gdzie schodziły się wszystkie ścieżki. W XIX w. turyści idący zobaczyć z Królowej Beskidów wschód słońca spędzali tam nocne godziny przed wejściem na szczyt. Tym magicznym miejscem były Markowe Szczawiny. Budowę schroniska w tym miejscu poprzedziły długie starania o utworzenie terenowego oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1905 r. powstał Oddział Babiogórski TT, a był to sukces Hugona Zapałowicza, który równocześnie chciał wybudować polskie schronisko na Babiej Górze. Przez cały czas osobiście kierował pracami i doglądał budowy obiektu. W niespełna 2 miesiące od rozpoczęcia prac schronisko zostało oddane do użytku. 15 września 1906 r. nastąpiło jego uroczyste otwarcie. Pierwsi zimowi turyści pojawili się w 1908 r., a wśród nich Walery i Ferdynand Goetlowie, Władysława Pawlica i Władysława Kuryluk. W 1922 r. schronisko po raz pierwszy rozbudowano. Dobudowano izbę jadalną, a w 1925 r. - kuchnię i spiżarnię. Rok później podjęto decyzję o dołączeniu 2 pokoi mansardowych. W 1932 r. obiekt został unowocześniony. Wymieniono wyposażenie i dostosowano go do korzystania przez cały rok. Kolejną rozbudowę schronisko przeszło w 1934 r. Powstała nowa sala noclegowa na parterze i 3 pokoje na poddaszu. Połączono pokoje mansardowe, oszklono werandę. Doprowadzono również wodociąg grawitacyjny. Podczas II wojny światowej obiekt służył partyzantom. W 1949 r. został przeprowadzony jego gruntowny remont, a 2 lata później schronisko zostało przejęte przez PTTK. Drewniane schronisko na Markowych Szczawinach służyło turystom ponad 100 lat. W długi majowy weekend 2007 r. po raz ostatni gościło turystów. Zostało rozebrane, a na jego miejscu powstał nowy, murowany budynek. Nieopodal schroniska na Markowych Szczawinach stoi niewielkich rozmiarów drewniany budynek kryty gontem, który w swoim wnętrzu kryje wiele cennych materiałów oraz eksponatów związanych z Babią Górą i okolicą. Mieści się w nim pierwszy w historii Ośrodek Muzealny Komisji Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK, który został otwarty w 1966 r. Dzisiaj na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego znajduje się ponad 50 km szlaków, a Królową Beskidów co roku odwiedza ok. 70 tys. turystów.
Jolanta Flach
Tygodnik Podhalański 51-52/2015
Fot.: z arch. BgPN

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKI W SZAFLARACH przy zakopiance 6198/2 i 6200/7 o łącznej pow. 823 m2. Kwota 70.000 zł. DZIAŁKI W SZAFLARACH przylegające do siebie o nr. 6251, 6252/1 i 6252/2 i 6264 o łącznej pow. 71 arów. Kwota 320.000 zł. 517 625 354.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY, DEKARZY I POMOCNIKÓW BUDOWLANYCH. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • PRACA | dam
    Cukiernia Samanta zatrudni SPRZEDAWCĘ/BARISTĘ. Oferujemy elastyczny czas pracy, wynagrodzenie od 4800 zł. brutto oraz szkolenia. Miejsce pracy: Kasprusie 34, Witkiewicza 2 (Zakopane) i Szeligówka (Kościelisko). Kontakt: 604 243 723, 606 884 223 (9.00-18.00).
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    SZUKAM MIESZKANIA LUB POKOJU (TYLKO PARTER) NA WYNAJEM DŁUGOTERMINOWY. TEL. 506 13 14 63.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    MIESZKANIE 39 m, IV p., Polana Szaflarska Nowy Targ. Częściowo umeblowane. Studenci mile widziani. 889 228 159.
  • PRACA | dam
    PRODUCENT ŻYWNOSCI w Zakopanem zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię DOM do 100.000 zł. 500 221 028.
  • PRACA | dam
    Restauracja Górska - Białka Tatrzańska zatrudni kucharza z doświadczeniem zawodowym, oferujemy stabilne zatrudnienie na pełen etat, bardzo dobre warunki pracy i atrakcyjne wynagrodzenie. CV prosimy przesyłać na adres:. rest.gorska@gmail.com www.restauracjagorska.pl
    E-mail: rest.gorska@gmail.com
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOM I LAS - SPYTKOWICE. 732 810 638.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Polecam szczeniaki Jack Russell Terrier zarejestrowane w ZKwP i FCI z hodowli FREEDOM VIEW FCI. Pieski są odrobaczone dwa razy, zaszczepione i chipowane, zapraszam do kontaktu. 501540540 kingabatkiewicz84@gmail.com
    Tel.: 501540540
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA BUDOWLANA 8 arów - Gołkowice k/N. Sącza. 531 402 576.
  • SPRZEDAŻ | różne
    WYPRZEDAŻ INSTRUMENTÓW MUZYCZNYCH. 531 402 576.
  • PRACA | dam
    Hotel "Foluszowy Potok" Zakopane, ul. Zamoyskiego 42 zatrudni do restauracji hotelowej: KELNERA/-KĘ. Zapewniamy stabilną, całoroczną pracę w restauracji hotelowej. Kontakt wyłącznie telefoniczny: 660 41 00 46
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • ZDROWIE I URODA
    BAŃKI LEKARSKIE. Przeziębienia, bóle, migreny, oskrzela, reumatyzm. Ratułów 348 B. Tel. 601-34-36-63 www.holistyczneprzywracaniezdrowia.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - w połowie budowlana, dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • NAUKA
    KOREPETYCJE - MATEMATYKA I FIZYKA (od SP po studia) - ZAKOPANE, KOŚCIELISKO I PORONIN - ROBERT RÓŻAK - 600 38 47 98.
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Restauracja Siwy Dym w Rabce-Zdrój zatrudni: KUCHARZA, KUCHARZA WYDAWKOWEGO, POMOC KUCHENNĄ. Praca na stałe lub dorywczo. CV na: rabka@siwydym.pl. Informacje pod numerem 887 080 004
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • ZDROWIE I URODA
    Gabinet terapii behawioralnej - mgr Aleksandra Kaszczyszyn, psycholog, oligofrenopedagog, terapeuta behawioralny. Terapia zaburzeń zachowania u dzieci, młodzieży i dorosłych. Profesjonalna diagnoza, indywidualny plan terapii, wsparcie rodziny. +48604466768 alexandrazielinska23@gmail.com
    Tel.: 48604466768
    E-mail: alexandrazielinska23@gmail.com
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA UZBROJONA W ŁOPUSZNEJ. 506 525 884.
  • KUPNO
    Kupię STARY SOSRĄB Z GÓRALSKIEJ IZBY. 605 306 244
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ MERCEDESA SPRINTERA (roczniki 1995-2010). 531 666 333.
  • KUPNO
    Kupię STARĄ GÓRALSKĄ SZAFĘ. 605 306 244
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
  • IMPREZY OKOLICZNOŚCIOWE
    OKOLICZNOŚCIOWY PRZEWÓZ OSÓB MERCEDES V-Klasa z KIEROWCĄ, BIAŁE BMW X7 z KIEROWCĄ. IMPREZY OKOLICZNOŚCIOWE, WESELA, TRANSFERY itp. Telefon: 602 290 555
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-09-02 21:36 Międzynarodowy koncert w Wielkiej Frankowej 2025-09-02 21:00 Daj im nowy dom i miłość 2025-09-02 20:00 Rada miasta żąda przywrócenia przejścia dla pieszych na Obidowej 1 2025-09-02 18:50 Zmarł Jan Skupień był wieloletnim nauczycielem Liceum im. Balzera 1 2025-09-02 18:30 Strażacka niedziela w Ochotnicy Dolnej 2025-09-02 18:00 SKY WALK za pół ceny i obniżki w sklepach, karczmach i na termach 3 2025-09-02 17:30 Muzyczna podróż dookoła świata w Teatrze Witkacego 2025-09-02 17:00 Śmieci coraz droższe 2 2025-09-02 16:00 Instytucje kultury zapraszają uczniów zakopiańskich szkół 2025-09-02 15:58 Kulig w Zakopanem - atrakcja, którą musisz sprawdzić! 2025-09-02 15:00 Piękny poranek na Sarniej Skale. Tu kiedyś szukali skarbów (WIDEO) 1 2025-09-02 14:18 Spółka SEWIK informuje o przerwach w dostawie wody 2025-09-02 14:00 Rękawice z drewnianej deski 1 2025-09-02 13:00 Spinkarz Andrzej Bukowski i Twórcy Podhala 10, czyli preludium Muzyki na Szczytach 1 2025-09-02 12:00 Władze Zakopanego chwalą się rekordowymi inwestycjami w oświacie 10 2025-09-02 11:00 Statystyki i rekordy sierpnia w Balicach 2 2025-09-02 10:03 Nad Giewontem wał z chmur. Wieje z południa 2 2025-09-02 09:35 Ach, co to był za ślub 2025-09-02 09:11 Plan przestrzenny dla Kościeliska z protestami 4 2025-09-02 08:00 Geniusz z Ostrowska. Niezywkła historia Stefana Banacha 4 2025-09-01 21:30 Ruszyła budowa nowoczesnego ośrodka edukacyjnego MORGI 2 2025-09-01 21:00 Kulturalna awantura u górali 1 2025-09-01 20:30 Andrzej Bargiel już Base Camp pod Everestem 2025-09-01 20:00 Uczeń przynosił nauczycielowi "przyucne" 1 2025-09-01 19:29 Muzeum Tatrzańskie zaprasza 2025-09-01 19:27 Rocznica niemieckiego ataku na Polskę. Uroczystości w Zakopanem 8 2025-09-01 19:00 Kierunek Café w Lipnicy Wielkiej 2025-09-01 18:30 Plan zagospodarowania Kościeliska po raz siódmy 1 2025-09-01 17:59 Sportowy quiz na najwyższym poziomie (WIDEO) 2 2025-09-01 17:30 Termopile Maczka: Bohaterowie spod Wysokiej (WIDEO) 1 2025-09-01 17:05 Nowy Targ pamięta o 86. rocznicy wybuchu II wojny światowej 2 2025-09-01 16:59 Zakopiańskie artystki w Volosko 2025-09-01 16:30 Na Krupówkach widać, że zaczął się wrzesień (WIDEO) 2 2025-09-01 16:00 Duet czarodziejów, Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura u Wnuka (WIDEO) 2025-09-01 15:00 (Nie)szczęśliwe powroty z wakacji 8 2025-09-01 14:30 Początek września na Kasprowym Wierchu (WIDEO) 2025-09-01 14:02 Jesteśmy trofeami - mówi Sławosz Smoleń 2 2025-09-01 12:59 Czołowe zderzenie w Leśnicy. Sprawca pijany i bez prawa jazdy 1 2025-09-01 12:00 Szkolny budynek w Tylmanowej jak nowy 2025-09-01 11:00 45-lecie "Solidarności". Obchody pod Giewontem (WIDEO) 32 2025-09-01 10:16 Pierwszy dzwonek. Początek roku szkolnego 2025/2026 (WIDEO) 1 2025-09-01 09:30 Nocny pożar w Starem Bystrem 2025-09-01 08:59 Poniedziałkowy poranek przyniósł piękną pogodę 2025-09-01 08:34 Drzewo spadło na samochód 2025-09-01 08:00 Ostrowsko oddało hołd wybitnemu matematykowi. Odsłonięcie pomnika Stefana Banacha w 80. rocznicę jego śmierci 2 2025-08-31 21:59 Pod osłoną nocy w Zakopanem postawili dom mieszkalny 56 2025-08-31 21:17 Czołowe zderzenie w Leśnicy 2025-08-31 21:03 Najlepsi druhowie z Kiczor 2025-08-31 20:13 Poważny wypadek w Ponicach 2025-08-31 20:00 Samowola budowlana z obłędnym widokiem na Tatry 9
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-09-02 21:46 1. Do kobyli uśmiech ,proszę zainteresuj się odrobinę samorządem i sprawami Urzędu to może zmienisz zdanie. A na dzień dzisiejszy tylko jestem bardziej przekonany że na Burmistrza Filipowicza głosowali ludzie z przypadku. 2025-09-02 21:00 2. a nie zauważyłeś że z tym są problemy przeważnie w gminach gdzie są włodarze z pisu 2025-09-02 20:55 3. a kiedy będą czeki tekturowe 2025-09-02 20:51 4. czemu żądają tylko tego? dlaczego nie żądają zasypania tego tunelu! 2025-09-02 20:15 5. Co to się tu dzieje to jest wstyd!!;!! Dla urzędu że nic nie robią z petycjami !!!!! A resztę się sami domyślacie pozdrawiam!!!!! 2025-09-02 20:13 6. Pierwsze słuchy o tych przekrętach to juz były w roku 2007.Wszystko szybko ucichło..... 2025-09-02 19:51 7. Wystarczy jeszcze troche poczekac a ten sky bubel bedzie desperacko wital skapo odzianymi blondynkami. 2025-09-02 19:38 8. To może karta mieszkańca Kościeliska, tylko z atrakcjami coś bieda 2025-09-02 19:21 9. Panie świeć nad jego duszą....Składam szczere kondolencje Rodzinie...To zawsze ogromna strata...Był jeszcze całkiem rześki podczas naszego spotkania z okazji 50 rocznicy matury 1969 . Mnie uczył języka rosyjskiego i mam nawet kilka dowcipnych ! zdjęć z tego czasu...bywało różnie...bo obojętnie kto gadał zawsze ja byłam winna..... 2025-09-02 17:43 10. No ale tam pełno dzieci ze Starego Bystrego, a nie z Cichego. To już zamykają te szkoły święte. A przecież Słodyczkowa taka dobra i to SPSK? O co tu chodzi?
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama