To była Wolna Republika Ochotnicka

I Batalion "Nowy Sącz", pod dowództwem rtm. Jana Wojciecha Lipczewskiego (ps. "Andrzej")
II Batalion "Limanowa", dowodzony przez kpt. Juliana Krzywickiego - "Filipa"
III Batalion "Gorlice" pod dowództwem kpt. Mieczysława Przybylskiego -"Michała"
IV Batalion "Nowy Targ", którego dowódcą był kpt. "Lampart"
IV Batalion działał głównie w Gorcach. Ten oddział przebywając na Skałce, wykonywał dalekie rajdy. Dolina Ochotnicy przekształciła się w "Partyzancką Republikę", gdzie na Urzędzie Gminnym i na szkole zawieszano biało-czerwone
Podczas zaprzysiężenia w 1944 roku odprawiono uroczystą Mszę Świętą, w której uczestniczyła również miejscowa ludność. Oddział "Lamparta" liczył sobie wówczas już ponad 200 żołnierzy, sprawując faktyczną kontrolę nad terenem Ochotnicy Górnej. Niemcy nazywali Ochotnicę wioską bandycką. W oczach ludności był to jednak kawałek wolnej od okupanta Polski, nazywany "Wolną Republiką Ochotnicką", w której rządzili partyzanci AK.
W budynku sztabu 1 Płk. Strzelców Podhalańskich AK znajduje się wystawa historyczna "Miejsca pamięci w Ochotnicy i Tylmanowej", która prezentuje ważne historyczne miejsca w Gminie Ochotnica Dolna. Jest formą upowszechniania wiedzy o miejscach pamięci i ofiarach walk o wolność. Zawiera zdjęcia archiwalne, ale także współczesne. Opisy zostały zaczerpnięte z publikacji "Ochotnica i Tylmanowa. Miejsca Pamięci" Dawida Golika i Wojciecha Muleta. Na tytułowej planszy zamieszczony został wiersz naszej lokalnej poetki Stanisławy Gołdyn pt. "Hołd partyzantom".
W sztabie znajduje się także obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Jest to przedwojenny wizerunek Maryi ubranej w zieloną sukienkę. Przed tym właśnie obrazem Matki Bożej 24 września 1944 r. w os. Skałka nastąpiło zaprzysiężenie 1 PSP AK.